Atık Su Analizleri
Atık su, evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer insan faaliyetleri sonucu kirlenmiş ve tekrar kullanılabilmesi veya çevreye zarar vermemesi için arıtılması gereken sudur. Evsel atık sular genellikle mutfak, banyo, tuvalet gibi alanlardan gelirken, endüstriyel atık sular üretim süreçlerinde kullanılan suların kirlenmesi ile oluşur. Atık su, doğal su döngüsüne geri verilmeden önce zararlı maddelerin temizlenmesi için arıtılmalıdır.
Atık suların özellikleri, kaynağına ve içerdiği kirleticilere göre değişiklik gösterir. Ancak arıtılmamış atık sular çevreye ciddi zararlar verebilir, bu nedenle belirli özelliklerin kontrol altında tutulması gereklidir:
pH Değeri: Atık suyun pH seviyesi, genellikle 6.5 ile 8.5 arasında olmalıdır. Aşırı asidik veya bazik su, çevresel ve ekolojik dengeyi bozabilir.
Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ): KOİ, atık sudaki organik madde miktarını gösterir. Yüksek KOİ seviyeleri, atık suyun daha fazla organik kirletici içerdiği anlamına gelir ve çevreye zararlı olabilir.
Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ): BOİ, suyun biyolojik olarak ne kadar kirletici içerdiğini ölçer. BOİ seviyesinin düşük olması, atık suyun biyolojik olarak temizlenmesinin daha kolay olacağını gösterir.
Askıda Katı Maddeler (AKM): Atık sudaki askıda katı maddeler, suyun bulanıklığını ve kirleticilik oranını belirler. Yüksek seviyelerde katı madde içeren atık sular, su ekosistemlerine zarar verebilir.
Ağır Metaller: Cıva, kurşun, arsenik gibi ağır metaller, atık suyun en tehlikeli kirleticilerindendir. Bu metallerin çevreye karışması, su kaynaklarını zehirleyerek canlı sağlığını tehdit eder.
Besin Maddeleri (Azot ve Fosfor): Atık suda bulunan azot ve fosfor gibi besin maddeleri, su kaynaklarında aşırı yosun ve bitki büyümesine (ötrofikasyon) yol açarak ekosistemi bozabilir.
Atık su analizi, suyun çevreye zarar vermeden önce içeriğindeki kirletici maddelerin tespit edilmesi ve arıtılabilirliğinin belirlenmesi amacıyla yapılan testlerdir. Bu analizler, çevre koruma, halk sağlığı ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı açısından büyük önem taşır. Atık su analizlerinin yapılmasının nedenleri şunlardır:
Çevre Kirliliğini Önleme: Atık suyun doğal su kaynaklarına karışmadan önce temizlenmesi, çevresel kirliliği önlemek için gereklidir. Analizler, suyun arıtılmadan önce hangi düzeyde kirletici içerdiğini tespit eder.
Yasal Uyum: Atık suların arıtılması ve deşarj edilmesi, çeşitli yasal düzenlemelere tabidir. Atık su analizleri, bu düzenlemelere uygunluğun sağlanması için yapılır. Su kirliliği kontrolü ve çevresel standartlara uyum bu analizlerle sağlanır.
Halk Sağlığını Koruma: Kirli atık sular, içme suyu kaynaklarına karıştığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Atık su analizleri, halk sağlığını koruma ve güvenli su sağlama açısından gereklidir.
Sanayi ve Endüstri İçin Verimlilik: Endüstriyel atık su analizleri, üretim süreçlerinde kullanılan suyun etkin bir şekilde geri kazanılmasını sağlar. Bu, hem çevresel hem de ekonomik açıdan verimliliği artırır.
Ekosistem Koruma: Atık suyun doğru şekilde arıtılmadan çevreye verilmesi, nehirler, göller ve denizlerdeki su yaşamını tehdit edebilir. Atık su analizi, ekosistemlerin korunması için gereklidir.
Çevre mevzuatında önemli bir başlık olan “Atık Su Analizleri” suyun bulunduğu ve kullanıldığı her alanda çevreye ve canlılara zarar vermemesi amacıyla yapılan analiz çalışmalarıdır.
Çevre izin ve Lisans Yönetmeliğinde yer alan faaliyetleri gerçekleştiren işletmeler;
- Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
- Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği
- Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği
- Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Hassas ve Az Hassas Su Alanları Tebliği
- Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği
- Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği
kapsamında evsel ve endüstriyel atık su analizlerini belirli periyotlarla yaptırmak zorundadır. Su Kirliliği Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği kapsamında belirtilen şartlar doğrultusunda analiz işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Türkiye’nin birçok yerinde hizmet veren laboratuvarlarımızda TÜRKAK akreditasyonu ve Çevre Bakanlığı tarafından yetkilendirme ile ilgili yasal düzenlemelere ve standartlara uygun bir şekilde “Atık Su Analizleri” gerçekleştirilmektedir.
Askıda Katı Madde (AKM) Tayini | SM 2540 D |
Atık Sulardan Numune Alma | TS ISO 5667-10 |
Yağ ve Gres Tayini | SM 5520 B |
Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Tayini | SM 5220 B |
Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ) Tayini | SM 5210 B |
Toplam Kjeldahl Azotu Tayini | SM 4500-Norg B |
Fosfat/Fosfat Fosforu Tayini | SM 4500-P D |
Toplam Fosfor Tayini | SM 4500-P B SM 4500-P D- |
Sülfür Tayini | SM 4500-S2-D |
Sülfat Tayini | SM 4500 SO4-2 E |
Florür Tayini | SM 4500-F B SM 4500-F D |
Krom (VI) Tayini | SM 3500-Cr B |
pH Tayini | SM 4500 H+ B |
İletkenlik Tayini | SM 2510 B |
Sıcaklık Tayini | SM 2550 B |
Bulanıklık Tayini | TS EN ISO 7027-1 |
Renk Tayini | TS EN ISO 7887 C |
Toplam Katı Madde Tayini | SM 2540 B |
Amonyum/Amonyum Azotu Tayini | SM 4500 -NH3 B SM 4500 -NH3 C |
Nitrat/Nitrat Azotu Tayini | TS 6231 |
Nitrit/Nitrit Azotu Tayini | SM 4500-NO2- B |
Klorür Tayini | SM 4500-Cl-B |
Serbest Klor Tayini | SM 4500-Cl G |
Bağlı Klor Tayini | SM 4500-Cl G |
Alüminyum (Al), Arsenik (As), Bakır (Cu), Baryum (Ba), Civa (Hg), Çinko (Zn), Demir (Fe), Gümüş (Ag), Kadmiyum (Cd), Kalsiyum (Ca), Krom (Cr), Kobalt (Co), Kurşun (Pb), Magnezyum (Mg), Mangan (Mn), Nikel (Ni), Potasyum (K), Selenyum (Se), Sodyum (Na), Talyum (Tl), Vanadyum (V) Tayini | SM 3030 K EPA 6020 A |
Bor (B), Fosfor (P), Kalay (Sn) Tayini | SM 3030 K TS EN ISO 17294 1-2 |
Çözünmüş Oksijen Tayini | ASTM D 888 |
Çökebilir Katı Madde Tayini | SM 2540 F |
Balık Biyodeneyi (ZSF) Tayini | TS 5676 SKKY Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği Ek 1 |
Sülfit Tayini | SM 4500 SO3-2 C |
Toplam Siyanür Tayini | SM 4500-CN C SM 4500-CN E |
Hidrazin Tayini | ASTM D1385 |
Fenol Tayini | SM 5530 B SM 5530 D |
Yüzey Aktif Madde (MBAS) Tayini | SM 5540 C |
Fenollerin Tayini (4-Chloro-3-methylphenol, 2-Chlorophenol, 2,4-Dichlorophenol, 2,4-Dimethylphenol, 2-Methylphenol (o-Cresol), 3-Methylphenol (m-Cresol), 4-Methylphenol (p-Cresol), 2,4-Dinitrophenol, 2-Methyl-4,6-dinitrophenol, 2-Nitrophenol, 4-Nitrophenol, Pentaklorophenol) | EPA 3510 C EPA 8270 E |
Hidrokarbonlar Tayini | SM 5520 D ve F |