Yem Analizleri

Yem Analizleri

Yem Analizleri



Yem Nedir?

Yem; Yemlerin Piyasaya Arzı ve Kullanımı Hakkında Yönetmeliğinde “Hayvanların ağız yoluyla beslenmesi amacıyla kullanılan işlenmiş, kısmen işlenmiş veya işlenmemiş yem katkı maddeleri dâhil her türlü madde veya ürünü” olarak tanımlanmaktadır.  Yemler, genellikle bitkisel ve hayvansal kaynaklardan elde edilmekle birlikte, hayvanların beslenmesinde gerekli olan besin maddelerini içermek zorundadır. Yem kalitesi ve içeriği, üretimin verimliliğini ve hayvan sağlığını doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.


Yem Çeşitleri

Yem çeşitleri, içerikleri ve kaynakları bakımından birbirlerinden farklıdır. Genel olarak yaygın kullanılan hayvan yemleri şöyle sıralanabilir: 
  1. Sürekli Yemler: Hayvanların günlük besin ihtiyacını karşılamak için sürekli olarak verilen yemlerdir. Örnek: kuru otlar, silaj.
  2. Tamamlayıcı Yemler: Temel besin maddelerini sağlamak amacıyla ana yeme eklenen yemlerdir. Örnek: protein konsantreleri, vitamin ve mineral takviyeleri.
  3. Hayvan Menşeli Yemler: Sığır, koyun veya diğer hayvanlardan elde edilen protein kaynaklarıdır. Örnek: kan unu, balık unu.
  4. Bitkisel Yemler: Tahıllar, baklagiller, sebzeler ve diğer bitkisel ürünlerden elde edilen yemlerdir. Örnek: mısır, soya fasulyesi, arpa.
  5. Özel Yemler: Belirli hayvan türlerinin veya yaş gruplarının beslenme ihtiyaçlarına yönelik olarak formüle edilmiş yemlerdir. Örnek: yavru köpek veya kedi yemleri, süt veren inekler için özel yemler.


Yem Analizleri Neden Yapılır?


Hayvansal ürünlerin kalitesini artırmak ve hayvan sağlığını korumak amacıyla yem analizleri gerçekleştirilir. Yemlerin içeriklerinin doğru bir şekilde belirlenmesi, hayvanların ihtiyaç duyduğu besin maddelerini tam olarak alması verimlilik açısından önemlidir. Yem analizleri, aynı zamanda yem alımında yapılacak maliyet hesaplamaları ve fiyatlandırma için de önemli bir bilgi kaynağı olur. 

Hayvanlar enerji ihtiyaçlarını yem içerisinde bulunan karbonhidrat ve yağlardan sağlamaktadır. Karbonhidrat ve proteinlere göre enerji miktarının daha fazla olması nedeniyle yağlar, hayvan beslenmesinde önemlidir. Özellikle karma yemlerin hazırlanmasında yağ, selüloz, nişasta içerikler vs. standartlara uygun olarak belirlenmeli ve analizlerle kontrol altında tutulmalıdır.

Türkiye’nin birçok yerinde hizmet veren laboratuvarlarımızda TÜRKAK akreditasyonu ile ilgili yasal düzenlemelere ve standartlara uygun bir şekilde “Yem Analizleri” gerçekleştirilmektedir.

Aerobik Koloni Sayımı ISO 4833-1, ISO 4833-2, 3M Petrifilm Aerobic Count Plates AFNOR 3M 01/01-09/89
Listeria spp. Aranması
AFNOR BRD 07/04-09/98 RAPID’L.mono-V11
Listeria monocytogenes Aranması
TS EN ISO 11290-1, AFNOR BRD 07/04-09/98 RAPID’L.mono-V11
Enterobacteriaceae Aranması ve Sayımı
ISO 21528-2, 3M Petrifilm Enterobacteriaceae Count Plates AFNOR 3M 01/6-09/97
Koliform Bakteri Sayımı (Koloni Sayım Tekniği)
ISO 4832
Salmonella spp. Aranması ISO 6579-1, AFNOR BRD 07/11-12/05 RAPID’Salmonella Agar-V10
Küf ve Maya Sayımı
ISO 21527-1, ISO 21527-2, 3M Petrifilm Rapid Yeast and Mold Count Plates AFNOR 3M 01/13-07/14
Koagülaz Pozitif Stafilokokların (Staphylococcus aureus ve Diğer Türler) Sayımı
TS 6582-3 EN ISO 6888-3
Escherichia coli Sayımı
ISO 7251, TS EN ISO 16654, ISO 16649-2, ISO 16649-3
Bacillus cereus Sayımı
ISO 7932, AFNOR BKR 23/06-02/10 COMPASS Bacillus cereus Agar
Clostridium perfringens Sayımı
ISO 7937
Campylobacter spp. Aranması 
ISO 10272-1
Sülfit İndirgeyen Anaerobik Bakteri Sayımı
ISO 15213
Koagülaz Pozitif Stafilokokların Sayımı (Staphylococcus aureus ve diğer türler)
TS 6582-1 EN ISO 6888-1, 3M Petrifilm Staph Express AFNOR 3M 01/9-04/03
Laktik Asit Bakteri Sayımı 
ISO 15214
Enterococcus Sayımı
NMKL 68
Anaerobik Bakteri Sayımı
NMKL 189
Solvent Kalıntı Tayini (GC-MS Metodu)  European Pharmacopeia 5.0.2.2.28
Nişasta Tayini Commission Regulation (EC) No 152/2009 Annex-III-L
Toplam Şeker Tayini Commission Regulation (EC) No 152/2009 Annex-III-A
Dioksin ve Dioksin Benzeri PCB'lerin Toplamı (WHO PCDD/F/PCB-TEQ) Analizi EPA 1613
EPA 1668
TS EN 16215
Dioksinlerin Toplamı (WHO PCDD/FTEQ) Analizi  EPA 1613
EPA 1668
TS EN 16215
İndikatör PCB’lerin Toplamı (PCB28, PCB52, PCB101, PCB138, PCB153 ve PCB180 (ICES-6 toplamı)) Analizi  EPA 1613
EPA 1668
TS EN 16215
Rutubet Tayini TS EN ISO 6498, TS 6318, Resmi Gazete 21.07.2017 / 29955
Hidroklorik asitte Çözünmeyen Kül Tayini TS ISO 5985
Ham Selüloz Tayini TS 324
Ham Katı ve Sıvı Yağ Tayini TS 6317



Hayvan beslenmesinde kullanılan kaba yemler; selüloz, lignin, hemiselüloz gibi yapısal olan ve organik asitler, şekerler gibi yapısal olmayan karbonhidratlardan oluşur. Yapısal karbonhidratlar ise, NDF (Neutral Detergent Fiber), ADF (Acid Detergent Fiber) ve ADL (Acid Detergent Lignin) olarak ayrılırlar.

Yapısal karbonhidratlar, selüloz fraksiyonlarının tespitinde kullanılan nötr deterjan ve asit deterjan çözücülerden dolayı NDF (Neutral Detergent Fiber), ADF (Acid Detergent Fiber) ve ADL (Acid Detergent Lignin) olarak adlandırılırlar.

NDF (Neutral Detergent Fiber): Nötral deterjan çözeltisinde çözünmeyen, hemiselüloz, selüloz, lignin ve hücre duvarına bağlı azot ve asitte çözünmeyen külden oluşmaktadır. Ruminant veriminin artırılması ve hayvan sağlığının devamlılığı için NDF kullanılmalıdır.

ADF (Acid Detergent Fiber): Yemdeki ADF miktarı yemin kalitesi hakkında bilgi verir. Yemde yüksek miktarda ADF bulunması yemlerin sindirilebilirliği düşüktür.

ADL (Acid Detergent Lignin): hayvanların otları sindirme yeteneğini etkileyen bir bileşiktir. Bitkilerin olgunlaşması ile lignin içeriği artmaktadır ve sindirilebilirliği azalmaktadır. Bitkilerin lignin içeriğinin belirlenmesi için yapılan bir parametredir.

Yemlerde yağ bulunması, esansiyel yağ asitleri içermeleri ve enerji vermeleri dışında pek çok avantaj sağlar.

Yağlar; kolin kaynağıdır, yağda eriyen vitaminlerin taşıyıcılarıdır, yemlerden yararlanmayı artırır, pelet yem yapımını kolaylaştırır, yemlere lezzet verir ve tüketimini artırır.

Yemlerde “Ham Katı - Sıvı Yağ Tayini” için bize ulaşabilirsiniz.

PCB’ler, doğrudan üretilebildikleri gibi PVC üretimi, pestisit üretimi veya atık yakma gibi işlemler sonrasında yan ürün olarak ortaya çıkarlar. PCB’lerin yemlere karışması ve hayvanların bu yemlerle beslenmesi önlenmesi gerekne bir durumdur. Hayvan eti yoluyla insanlara ulaşmasının önüne geçilmesi için PCB analizi önemli bir parametredir.

Yemlerde “İndikatör Poliklorlu Bifenillerin (Pcb) Toplamı Analizi” İçin bize ulaşabilirsiniz.

Yemler, su ve kuru maddeden meydana gelir. Kuru madde organik ve inorganik kısımlardan oluşmaktadır. Yem içerisindeki protein, yağ, selüloz, nişasta, şeker gibi besin maddeleri organik kısmı oluştururken; kalsiyum, fosfor, potasyum, sodyum, tuz (NaCl) gibi makro elementler ve demir, bakır, çinko gibi mikro elementler ise inorganik kısmı oluşturur.

Yakma sonucunda kalan kül miktarının tamamı inorganik madde olarak kabul edilmez. Çünkü yem içerisinde; toprak, kum, toz gibi unsurlarda bulunabilir. Bu nedenle elde edilen kül miktarı, ham kül olarak adlandırılır.

Yemlerde “Ham Kül Tayini” İçin bize ulaşabilirsiniz.

Yemlerin bomba kalorimetresinde tamamen yanması ile enerjinin serbest kalması ve bu enerjinin ısı olarak ölçülmesi esasına dayanmaktadır. Elde edilen yanma ısısına, yemin toplam enerji içeriği olarak belirtilir.

Yemlerin enerji değeri kalorimetre ile belirlenebildiği gibi, yemin kimyasal analizleri sonucunda elde edilen değerlerden yararlanarak hesaplanabilmektedir.

“Metabolik Enerji Değerinin Hesaplanması” analizini; kanatlı ve ruminant yemlerde gerçekleştirmekteyiz.

Yemlerde “Metabolik Enerji Değerinin Hesaplanması” İçin bize ulaşabilirsiniz.

Çevresel kirlilikler, teknolojik işlemler, ambalaj materyalleri gıda üretimlerinde kontaminasyona neden olan ve insan sağlığı için risk oluşturan etmenlerdir. Doğrudan veya dolaylı yollardan oluşan çevre ve toprak kirliliği, yem kaynaklarının da kirlenmesine neden olmaktadır.

Özellikle Alüminyum (Al), Antimon (Sb), Arsenik (As), Bakır (Cu), Baryum (Ba), Berilyum (Be), Bor (B), Civa (Hg), Çinko (Zn), Demir (Fe), Fosfor (P), Galyum (Ga), Gümüş (Ag), Kadmiyum (Cd), Kalay (Sn), Kalsiyum (Ca), Kobalt (Co), Krom (Cr), Kurşun (Pb), Lityum (Li), Magnezyum (Mg), Mangan (Mn), Molibden (Mo), Nikel (Ni), Potasyum (K), Selenyum (Se), Sezyum (Cs), Sodyum (Na), Tellür (Te), Vanadyum (Vn) gibi elementlerin yemlerle tüketilmesi hayvan sağlığı, gelişmesi açısından zararlı ve kabul edilemezdir.

“Metaller ve Diğer Elementler Tayini” işlemi yem ve yem katkılarında gerçekleştirilmektedir.

Yemlerde “Metaller ve Diğer Elementler Tayini” İçin bize ulaşabilirsiniz.

Yemlerde protein tayini, azot miktarının belirlenmesi esasına dayanmaktadır. Azot miktarı ile belirlenen protein miktarına “ham protein miktarı” denir.

Yemdeki azotun tamamı protein olarak bağlanmamıştır. Proteinlerin yapısındaki azotun yanında; Amidler, Serbest amino asitler, Glikozidler, Alkaloidler ve Amonyum tuzları da azot içermektedir. Bu nedenle belirlenen protein miktarı ham protein miktarıdır.

Yemlerde “Protein Tayini” İçin bize ulaşabilirsiniz.

Yemde şeker tayini, karbonhidratların indirgen özelliğinden yararlanmayı esas alan bir yöntemdir. Tüm monosakkaritler indirgen özelliktedir. Aynı şekilde disakkaritlerde indirgen özellik gösterebilirler.

Hayvanların başlıca enerji kaynaklarından olan nişasta ise, yemlerde şekerlerle birlikte kolay sindirilebilir karbonhidratlardır.

Yemlerde “Şeker ve Nişasta Tayini” İçin bize ulaşabilirsiniz.

Mikotoksinler, küfler tarafından üretilen ve insan ve hayvanlarda zehirlenme etkileri gösteren metabolizma türleridir. Bu metabolizma türlerinin çoğunun yapıları tam olarak bilinmemektedir. Ancak biyolojik olarak aktif olan bazı türleri, alındıkları dozlara ve kişisel dirence bağlı olarak canlılar üzerinde ölümle sonuçlanan etkiler de gösterebilirler.

Yemlerde Analiz Edilen Mikotoksinler

- Okratoksin A

- Deoksinivalenol

- Zearalenon

- Fumonisin

- Aflotoksin

Yemlerde “Mikotoksin Tayini” İçin bize ulaşabilirsiniz.

6311