Deri Ürün Analizleri

Azo boyar maddeler, deri ürünlerinde yaygın olarak kullanılır. Ancak bazıları ayrıştığında kansere neden olabilecek birincil aromatik aminler açığa çıkabilir. Bu test, EN ISO 17234-1 standardına göre gerçekleştirilir ve Avrupa Birliği REACH yönetmeliği kapsamında 22 amin için sınırlandırma içerir.

4-aminoazobenzen, azo boyaların ayrışması sonucu oluşabilen özel bir aromatik amindir. Bu madde EN ISO 17234-2’ye göre analiz edilir ve toksik etkileri nedeniyle deri ürünlerinde yasaklanmıştır.

Formaldehit, deri işlemlerinde kullanıldığında alerjik reaksiyonlara neden olabilir. EN ISO 17226 standardına göre yapılan bu analiz, deri ürünlerinin ciltle teması sonrası olası formaldehit salınımını belirlemeye yöneliktir.

Kaplanmış ve emprenye edilmiş deri materyallerinde bulunan PFOS, kalıcı organik kirleticilerdendir. LC-MS/MS ile yapılan analiz, İlgili yönetmeliklere uygunluğu kontrol eder. Yangın köpüğü ve sıvı ürünlerde de bu test uygulanır.

Krom VI, alerjik ve toksik etkilerinden dolayı deri ürünlerinde sınırlandırılmıştır. EN ISO 17075-1 ve 17075-2 standartlarına göre yapılan bu test, özellikle tabaklama işleminde kullanılan krom III’ün oksidasyonu sonucu oluşabilecek krom VI’nın tayinini hedefler.

DMFu, nem ve küf önleyici olarak kullanılan fakat ciltte ciddi alerjilere neden olabilen bir maddedir. Deri koltuk, ayakkabı ve çantalarda LC-MS yöntemi ile analiz edilir. AB direktifleri uyarınca sınır değerin üzerinde bulunması yasaktır.

Etoksile alkilfenoller (NPE, OPE), çevre ve hormon sistemine zararlı maddelerdir. Deri ürünlerinde LC-MS/MS ile analiz edilir. Bu maddeler, REACH kapsamında yasaklılar listesinde yer almaktadır.

Deri ürünlerinde pH seviyesi, ciltle uyum açısından önemlidir. EN ISO 4045 standardına göre yapılan pH tayini, malzemenin asitlik-bazlık düzeyini ölçer. Uygun olmayan pH değeri ciltte tahrişe neden olabilir.

Bu maddeler deri koruyucu olarak kullanılsa da toksik ve çevresel etkileri nedeniyle yasaklanmıştır. GC-MS ile yapılan analiz, EN ISO 17070 standardına göre gerçekleştirilir. Avrupa’da PCP kullanımı uzun süredir yasaktır.

KOH çözeltisi ile yapılan bu yöntem, poliklorlu fenollerin toplam miktarını tayin eder. Deri ve tekstil ürünlerinde kimyasal kalıntıların belirlenmesi için kullanılır. Analiz sonrası GC-MS ile doğrulama yapılabilir.

Deri ürünlerinde azo boyaların bozunmasıyla oluşabilecek PAA’lar kansere neden olabilecek bileşiklerdir. LC-MS/MS yöntemi ile analiz edilir. EN 14362 ve EN ISO 17234 standartları çerçevesinde değerlendirilir.

Deri ürünlerde bulunan toplam metal içeriği (krom, kurşun, arsenik, kadmiyum vb.), ICP-OES veya AAS yöntemleriyle belirlenir. Bu analizler REACH ve EN 71-3 gibi yönetmeliklere uygunluk açısından uygulanır.

Naftalin, bazı boya ve koruyucu işlemlerde kullanılan uçucu bir bileşiktir. Deri ürünlerden buharlaşarak solunabilir forma geçebilir. GC-MS ile analiz edilerek solunum yoluyla maruziyet değerlendirilir.

Bor bileşikleri (boraks, borik asit), antiseptik özellikleri nedeniyle kullanılsa da AB yönetmeliklerince sınırlandırılmıştır. Deri ürünlerinde bu maddeler IC veya ICP-MS ile analiz edilerek sınır değerlere göre raporlanır.

NPE’ler, deri üretiminde yüzey aktif madde olarak kullanılır. Ancak çevreye ve endokrin sistemine zararları nedeniyle REACH kapsamında yasaktır. LC-MS/MS ile analiz edilir.