Organik Gıda Analizleri
Türkiye’de ve Japonya, ABD gibi birçok ülkede yasal düzenlemelerle kontrol altında tutulan organik gıda üretimi, bozulan doğal dengenin yeniden sağlanması için çevreye ve insan hayatına zararlı olmayacak şekilde üretim yapılması olarak ifade edilebilir. Organik ismi eş anlamlısı olan biyolojik, ekolojik gibi farklı şekillerde de kullanılmaktadır.
Organik ürün; “organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürün” olarak tanımlanır. Organik gıda; meyve – sebze, tarımsal ürünleri, hayvansal kaynaklı gıdaları kapsamaktadır. Organik üretim, gıda ürünlerinin kimyasal ve sentetik ürün kullanılmadan üretilmesi yani her türlü kimyasal tarım ilaçları, mineral gübreler ve hormonlarla müdahele edilmeden gerçekleştirilir.
Organik gıda günümüzde insanların sağlıklı beslenme istekleri doğrultusunda çok ilgi gören bir pazar halini almıştır. Organik tarımda genel olarak amaç, çevrenin doğal dengesi korunurken insanların taleplerini karşılayacak şekilde üretim yapılmasıdır.
1/12/2004 tarihli ve 5262 sayılı Organik Tarım Kanununa dayanılarak hazırlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte genel kurallar şu şekilde ifade edilir:
- Organik tarımın yapılacağı alandaki çevresel kirlilik riski dikkate alınarak bulaşma ihtimaline karşı gerekli tedbirler alınır.
- Üretimde kullanılan tüm alet ve ekipmanlar temizlenip dezenfekte edildikten sonra kullanılmalıdır.
- Organik tarım faaliyetlerinin tüm aşamaları kayıt altına alınarak izlenebilirlik temin edilir.
- GDO içeren veya GDO’ lardan oluşan gıda, yem, gıda katkı maddesi, bitki koruma ürünleri, gübreler, toprak düzenleyiciler, tohumlar, mikroorganizmalar, hayvan sağlığı için kullanılan ürünler ve hayvanlar organik tarımda kullanılamaz.
- Organik tarımda yenilenemez kaynakların ve çiftlik dışı girdilerin kullanımı minimum düzeyde tutulur.
- Organik tarımsal üretim ile ilgili kararlarda yerel ve bölgesel ekolojik dengenin dikkate alınması gerekir.
Söz konusu tebliğ kapsamındaki organik hayvansal üretimi konusundaki bazı kurallar şu ise şekildedir:
- Çevre koşullarına adaptasyon kabiliyeti yüksek olan ve hastalıklara dayanıklı ırklar seçilir. Bunun için o bölgeye adapte olmuş yerli ırklar ve melezlerine öncelik verilir.
- Organik işletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, genetik yapısı değiştirilmemiş, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar damızlık olarak kullanılır.
- Organik hayvan yetiştiriciliğinde tabii tohumlama esastır. Damızlık hayvanlardan tamamen doğal yöntemlerle elde edilen, saklanan ve kullanılan sperma ile suni tohumlama yapılabilir. Embriyo transferi yapılamaz.
- Hayvanlar, meralara veya açık hava gezinti alanlarına veya açık alanlara erişebilmelidir. Meralarda ve açık alanlarda birim alan başına düşen hayvan sayısı, üretim birimindeki bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi sağlayabilecek şekilde sınırlı olmalıdır.
- Alanlar, en az üç yıl bu Yönetmelikte izin verilmeyen ürünlerle muamele görmemiş olmalıdır.
- Konvansiyonel olarak yetiştirilmiş aynı tür hayvanlar, organik olarak yetiştirilen hayvanlar ile aynı anda merada olmamalıdır.
Organik gıda üretimi belirtilen tebliğler ve yasalarda kontrol altında tutulan, her türlü taklit ve tağşişin önüne geçilmesi için denetimlere tabi tutulan bir sistemdir. Ürünün organik gıda olarak sertifikalandırılabilmesi için gerekli bazı test ve analiz işlemlerinden geçmesi gerekmektedir. Yapılması gereken analiz işlemleri gıda maddeleri baz alınarak belirlenir.
Genel olarak yapılan organik gıda test işlemleri; GDO taraması, tip belirleme analizleri, et ürünlerinde tür tayini, pestisit analizleri, antibiyotik ve hormon tayini, katkı maddelerinin tayini gibi analizlerdir.
NANOLAB, Türkiye’nin birçok yerinde hizmet veren laboratuvarlarımızda TÜRKAK akreditasyonu ile Organik Gıda çalışmalarını gerçekleştirilmektedir.
