BLOG
KATEGORİDEKİ DİĞER YAZILAR
Karbonmonoksit nedir?
Karbonmonoksit (CO) renksiz, kokusuz, tatsız ve zehirli bir gazdır.
İşyerlerininde karbonmonoksit gazının neden kaynaklanır?
Karbonmonoksit doğalgazın ve benzin, gazyağı, petrol, propan, kömür ya da odun gibi karbon içeren maddelerin eksik yanmasından ortaya çıkar. Verimsiz yanma neticesinde ortaya çıkan işyerindeki karbonmonoksitin en sık kaynağı içten yanmalı motorlardır. Benzinle çalışan küçük iş aletleri ciddi bir karbonmonoksit kaynağıdır. Sigara dumanı ve motorlu taşıtların egzoz gazı da karbonmonoksit içerir.
Hangi meslekler karbonmonoksit tehlikesi altındadır?
Kazan daireleri, ambarlar, petrol rafinerileri, yüksek fırınlar, kok fırınları, bira fabrikaları, çelik üretimi, kağıt hamuru ve kağıt üretimi, seramik ve atık yönetimi sektörleri karbonmonoksit kaynağıdır. Ahırları motorlu araçlar yardımıyla basınçlı benzinle yıkayan çiftçilerde karbonmonoksit zehirlenmesi görülmüştür. Maden gibi kapalı alanlarda da, büyük binalar ya da limanlar gibi açık alanlarda da karbonmonoksite maruz kalabilirsiniz. Karbonmonoksit maruziyet riski taşıyan diğer meslekler taksi şoförleri, kaynakçılar, araba tamirhanecileri, itfaiyeciler, karbon siyahı üreticisi, forklift operatörü, polis, organik kimyasal sentezleyicisi, metal oksit redüktörü, liman işçisi, dizel motor operatörü, tünel gişe çalışanı, gümrük denetmeni, plastik dökümcüsü, demir dövmecisi. Karbon monoksit dedektörü takılmadan kontrol edilemeyen ortamlara giren acil durum işçileri de ciddi yaralanmalara ve hatta ölümlere maruz kalmışlardır.
Karbonmonoksitin sağlık etkileri nelerdir?
Kırmızı kan hücreleri kalbe, beyne, hayati organlara ve tüm vücuda oksijen taşır. Karbonmonoksit soluyan insanlarda karbonmonoksit kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma yeteneğine müdahale eder; bu hücrelerdeki oksijenin yerini alır ve böylece hayati organları oksijensiz bırakır. Yüksek miktarlarda karbonmonoksite maruz kalan bir kişi dakikalar içinde zayıf düşer, bilinci kapanır ve hatta ölür. Zamanında müdahale edilirse zararlı etkiler ortadan kaldırılabilir. Ancak, iyileşildiği durumda bile kalp, beyin gibi hayati organlarda ve üreme sağlığında kalıcı olumsuz etkiler ortaya çıkarabilir.
Karbonmonoksite maruz kalanlarda ortaya çıkan şikayetler nelerdir?
Karbonmonoksit zehirlenmesi başlangıçta ateşin olmadığı bir grip tablosuna benzer. Baş ağrısı, göğüşte sıkışma, nefes darlığı, yorgunluk, baş dönmesi, uyuşukluk ve mide bulantısı şikayetleri görülebilir. Şikayetler kötüleştikçe kas güçsüzlüğü, kusma, bilinç karışıklığı ve kaybı meydana gelir. Bu gazın neden olduğu bilinç karışıklığı gaza maruz kalan kişinin tehlike olduğunu anlamasına engel olur.
Karbonmonoksit anne karnındaki bebekleri etkiler mi?
Annenin aldığı karbonmonoksit göbek bağı aracılığıyla bebeğe geçer. Karbonmonoksit bebeğin kanından çok daha yavaş olarak temizlenir. Yani, bebek anneye göre çok daha yüksek risk altındadır.
İşyeri Ortamında Karbonmonoksit Analizi Nasıl yapılır ?
“ASTM D 4490” standart metodu ile , detektör tüpleri kullanılarak zehirli gaz olan karbonmonoksitin tespiti çalışma ortamlarında yapılmaktadır. Detektör tüpler hem kısa zamanlı örneklemelerde ( 1-10 dakikalık örneklemelerde) , hem de uzun zamanlı toksik gazlar ve buharlarını içeren örneklemelerde (1-8 saatlik maruziyet) kullanılabilir. Tüpe göre verilen hava hacmi mekanik bir pompa vasıtasıyla çekilir. Detektör tüpün içine çekilen havada istenen analit varsa, tüp içindeki seçimli indikatör, analitle kimyasal olarak tepkimeye girerek renk değiştirecektir. Gaz veya buharın derişimi, ya bir kalibrasyon grafiği ile karşılaştırılarak ya da renk değişiminin tüpteki uzunluğunu bir referans ile karşılaştırarak tahmin edilebilir.
