Elektronik Ürünlerde Kurşun ve Kadmiyum: RoHS Direktifi

Elektronik Ürünlerde Kurşun ve Kadmiyum Kısıtlamaları: RoHS Testleri Neden Kritik?

Elektronik ve elektrikli cihazlarda kullanılan ağır metaller, insan sağlığı ve çevre için ciddi riskler barındırabilir. Özellikle kurşun (Pb) ve kadmiyum (Cd) gibi ağır metaller, toksik etkileri nedeniyle dünya genelinde düzenleyici kurumlar tarafından sınırlandırılmıştır. Bu kurumlardan biri de Avrupa Birliği'nin (AB) RoHS (Restriction of Hazardous Substances – Tehlikeli Maddelerin Kısıtlanması) Direktifidir.

Kurşun (Pb) ve Kadmiyum (Cd) Neden Tehlikelidir?

Kurşun (Pb): Kurşun, elektronik devre kartlarında (PCB), lehim malzemelerinde ve bataryalarda yaygın olarak kullanılan bir ağır metaldir. Ancak kurşunun insan sağlığına ciddi zararları bulunmaktadır:

• Sinir sistemi hasarı – Özellikle çocuklarda bilişsel gelişimi olumsuz etkiler.
  
• Böbrek ve karaciğer sorunları – Yüksek maruziyet böbrek yetmezliği riskini artırır.
  
• Üreme sağlığı sorunları – Üreme sistemine zarar verebilir.

Kadmiyum (Cd): Kadmiyum, elektronik devrelerde, pillerde ve plastik bileşenlerde kullanılan toksik bir elementtir. Maruziyetinin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkileri şunlardır:

• Kanserojen etki – Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kanserojen madde olarak sınıflandırılmıştır.
  
• Akciğer ve solunum yolu hastalıkları – Toz veya duman şeklinde solunduğunda akciğer kanseri riskini artırabilir.
  
• Toprak ve su kirliliği – Çevrede birikerek ekosistemlere ciddi zarar verir.

Bu nedenlerle, RoHS gibi yönetmelikler bu maddelerin kullanımını sınırlandırarak elektronik atıkların çevresel etkilerini azaltmayı hedefler.

RoHS Direktifi Nedir?

RoHS Direktifi (2011/65/EU) ve Güncellemeleri
2003 yılında Avrupa Birliği tarafından yürürlüğe giren RoHS (Restriction of Hazardous Substances) Direktifi, elektronik ve elektrikli ekipmanlarda belirli tehlikeli maddelerin kullanımını sınırlandırır.

Güncellenen RoHS 2 (2011/65/EU) ve RoHS 3 (2015/863) yönetmelikleri ile aşağıdaki 10 madde sınırlandırılmıştır:

1. Kurşun (Pb) – %0.1 (1000 ppm)
2. Cıva (Hg) – %0.1 (1000 ppm)
3. Kadmiyum (Cd) – %0.01 (100 ppm)
4. Krom VI (Cr6+) – %0.1 (1000 ppm)
5. Polibromlu bifeniller (PBB) – %0.1 (1000 ppm)
6. Polibromlu difenil eterler (PBDE) – %0.1 (1000 ppm)
7. Bis(2-Ethylhexyl) phthalate (DEHP) – %0.1 (1000 ppm)
8. Butyl benzyl phthalate (BBP) – %0.1 (1000 ppm)
9. Dibutyl phthalate (DBP) – %0.1 (1000 ppm)
10. Diisobutyl phthalate (DIBP) – %0.1 (1000 ppm)

Bu maddelerin RoHS sınır değerlerini aşan elektronik ürünler AB pazarında yasaklanmakta ve üreticilere ağır yaptırımlar uygulanmaktadır.

RoHS Testleri ve Uygulama Süreci

Bir elektronik ürünün RoHS uyumluluğunu doğrulamak için çeşitli laboratuvar testleri uygulanır. Bu testler, ürün bileşenlerindeki tehlikeli maddelerin analiz edilmesini içerir.

1. XRF (X-Ray Floresans) Spektrometresi

• RoHS testlerinde ilk aşama tarama yöntemi olarak kullanılır.
• Ağır metallerin varlığını tespit eder.
• Hızlı ve maliyeti düşük bir yöntemdir.

2. ICP-MS (Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry)

• Kurşun (Pb) ve kadmiyum (Cd) gibi ağır metallerin miktarını hassas bir şekilde ölçer.
• Örneklerin sıvı hale getirilerek analiz edilmesini sağlar.
• En güvenilir yöntemlerden biridir.

3. GC-MS (Gas Chromatography-Mass Spectrometry)

• Plastik ve polimer malzemelerdeki yasaklı ftalatları analiz eder.
• Özellikle RoHS 3’te yasaklanan DEHP, BBP, DBP ve DIBP analizlerinde kullanılır.

4. AAS (Atomic Absorption Spectroscopy)

• Metallerin tam bileşim analizini yapar.
• RoHS kapsamında ağır metal analizinde kullanılır.

RoHS Test Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Numune Hazırlığı: Ürünün her bileşeni ayrı ayrı test edilmelidir.
  
• Tedarik Zinciri Kontrolü: Alt bileşenlerin RoHS uyumluluğu sağlanmalıdır.
  
• Sertifikasyon ve Belgelendirme: RoHS test raporu, ürünün uygunluk beyanı ile birlikte saklanmalıdır.

Nanolab Laboratuvarlar Grubu, Tüketici Analizleri kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir.

Daha fazla bilgi için bize ulaşın.

Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.

En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.