Gıdada Pestisit Tayini: Tüketici Sağlığı için Neden Önemli?

Gıdada Pestisit Tayini

Pestisit Nedir?

Zararlıları kontrol etmek ve öldürmek amacıyla kullanılan kimyasal maddeler pestisit olarak adlandırılmaktadır. Tarım ürünlerine, hayvanlara veya insan sağlığına zarar verebilecek organizmalar olan zararlılara karşı ve genellikle tarımda bitkileri korumak için kullanılır, ancak aynı zamanda evlerde ve diğer alanlarda da kullanılabilir. Gıda analizleri kapsamında varlığı ve miktarı tespit edilmelidir. 

Pestisitler Nasıl Adlandırılır?

Pestisitlerin adlandırılması etken maddeye, ticari isme ve kimyasal isme göre gerçekleştirilir.

• Etken madde: Zararlıyı kontrol eden kimyasaldır.
• Ticari isim: Üreticinin ilaca verdiği marka adı olarak tanımlanabilir. Yani etiketin ön yüzünde bulunan, öne çıkan isimdir.
• Kimyasal isim: Bilimsel olarak kullanılan, etken maddenin kimyasal yapısının ismidir.

Pestisit Türleri Nelerdir?

Kontrol ettikleri zararlılara, kimyasal yapılarına, nasıl/ne zaman çalıştıklarına veya etki tarzlarına (etki alanı) göre çeşitli şekillerde gruplandırılabilir veya sınıflandırılabilir. Örnek olarak alglere etki etmesi istenen pestisit türü algasit olarak adlandırılmaktadır.

1. İnsektisitler: Organofosfatlar, piretroidler ve neonicotinoidleri örnek olarak verebileceğimiz bu türler, böcekleri öldürmek veya uzaklaştırmak için kullanılır.
2. Herbisitler: Yaygın olarak kullanılanları glifosat, atrazin ve 2,4-D'dir. Yabancı otları öldürmek veya büyümelerini engellemek için kullanılır.
3. Fungisitler: Kükürt, bakır bazlı bileşikler ve azoller gibi sentetik kimyasallar yaygın fungisitler arasındadır. Bitkilerde mantar enfeksiyonlarını önlemek veya ortadan kaldırmak için kullanılır.
4. Rodentisitler: Fare ve sıçan gibi kemirgen kontrolü için kullanılır. Varfarin ve bromadiolon gibi antikoagülanlar yaygındır.
5. Bakterisitler: Bakterileri öldürmek veya büyümelerini engellemek için kullanılır. Tarımda bitkileri bakteriyel hastalıklardan korumak için kullanılırlar.
6. Nematodisitler: Bitki köklerine saldıran nematodları (parazitik solucanlar) kontrol etmek için kullanılır.

Gıdada Pestisit Kullanımı

Gıda üretiminde; böcek, kemirgen, yabani ot, bakteri, küf ve mantar gibi zararlıları kontrol altına almak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Gıdaların zarar görmemesi ve yok edilmemesi için farklı özellikleri ve toksikolojik etkilere sahip 1000’den fazla çeşidi vardır.

Pestisit kullanımı ile ürün miktarını artırma, kaliteli ürün elde etme hedeflense dahi olumsuz etkileri göz önüne alınarak analiz ve testler ile risk değerlendirmesi yapılmalıdır. İnsan sağlığı üzerindeki toksik etkileri nedeniyle riski azaltmak için ilgili mevzuatları ve uluslararası standartları takip etmek, analiz sonuçlarını değerlendirmek önemlidir.

Gıdada Pestisit Tayini

Tüketici sağlığını korumak ve yasal düzenlemelere uygunluğu sağlamak amacıyla gıda ürünlerindeki pestisit kalıntılarını tespit etmek için gerçekleştirilen önemli analizlerdir. Bu testler, özellikle taze meyve ve sebzelerde, tahıllarda, süt ürünlerinde ve diğer gıda maddelerinde gerçekleştirilmektedir. Tarım ürünlerinde kullanımı kalite ve miktar açısından artış sağlarken, rezidü olarak adlandırılan çok az miktarlarda kalıntıya neden olabilirler. Pestisit kalıntıları, belirli sınırların üzerinde olduğunda halk sağlığı için zararlı olabilir, bu nedenle düzenli olarak test edilmesi gereklidir. Aynı zamanda çevresel etkileri de göz önüne alınmalıdır.

Gıdalarda Pestisit Tayini Yöntemleri

• Gaz Kromatografisi (GC) ve Gaz Kromatografi-Kütle Spektrometrisi (GC-MS)
• Sıvı Kromatografisi (LC) ve Sıvı Kromatografi-Kütle Spektrometrisi (LC-MS)
• Enzim Bağlantılı İmmunosorbent Testi (ELISA)
• Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC)

Türkiye’de ve dünyada, gıda güvenliği otoriteleri tarafından belirlenen maksimum kalıntı limitlerine (MRL) uyulması zorunludur. Bu limitler, pestisit kalıntılarının kabul edilebilir seviyelerini belirler ve tüketici sağlığını koruma amacı taşır.

TÜRKAK akreditasyonuna sahip Nanolab Laboratuvarlar Grubu olarak, gıda analizleri ve pestisit tayini konusunda uzman ekibimizle tüketicilerin sağlıklı ve güvenli gıdalara erişmesine yardımcı olmayı taahhüt ediyoruz.

Daha fazla bilgi için web sitemizi ziyaret edin: https://www.nano-lab.com.tr/
Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.
En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.