BLOG
KATEGORİDEKİ DİĞER YAZILAR
Toplam Baz Sayısı (TBN), bir madeni yağın asit nötralize etme kapasitesini belirleyen bir ölçüttür. TBN, yağın içindeki baz (alkali) maddelerin konsantrasyonunu ifade eder ve genellikle mg KOH/g (miligran potasyum hidroksit/g) cinsinden ölçülür. TBN testi, yağda birikmiş olan asidik maddelere karşı ne kadar etkili bir şekilde nötralize edici baz içerdiğini belirler.
Yağlar, motorlar veya makinelerde çalışırken zamanla oksitlenir, bu da asidik bileşiklerin oluşmasına yol açar. Bu asidik bileşikler, metal yüzeylere zarar vererek aşınma ve korozyona neden olabilir. TBN analizi, bu asidik bileşenlere karşı korunma sağlamak amacıyla yağın ne kadar alkalin içerdiğini ölçer.
TBN analizi genellikle titrimetrik yöntemle gerçekleştirilir. Bu testte, belirli bir miktar yağ örneği alınır ve asidik bileşenlerin nötralize edilmesi için titrasyon işlemi uygulanır. İşlem şu adımlardan oluşur:
Numune Hazırlığı: Madeni yağ örneği, titrasyona uygun hale getirilir. Genellikle, örnek belirli bir çözücü içinde çözünür.
Titrant Eklenmesi: Yağ örneğine, asidik bileşiklerin nötralize edilmesi için belirli bir alkali çözelti (örneğin, potasyum hidroksit - KOH) eklenir.
Titrasyon: Titrantın eklenmesiyle, yağdaki asidik bileşenler nötralize edilir. Titrasyon sırasında, pH değişimi izlenir.
Sonuçların Hesaplanması: Titrasyon sonlanana kadar eklenen titrantın miktarı ölçülür ve bu miktar, yağın TBN değeri olarak kaydedilir.
TBN değeri, yağın asidik bileşiklere karşı gösterdiği nötralize etme kapasitesini yansıtır. Yüksek TBN, yağın asidik bileşiklerle savaşma kapasitesinin yüksek olduğunu ve bu yağın daha uzun süre dayanabileceğini gösterir. Aşağıda, TBN değerlerinin ne anlama geldiğine dair genel bir rehber bulunmaktadır:
Yüksek TBN (≥ 10 mg KOH/g): Yağda bol miktarda baz bulunur, bu da asidik bileşiklerin nötralize edilme kapasitesinin yüksek olduğunu gösterir. Bu tür yağlar, oksidasyon ve asidik kirlenme gibi durumlarla başa çıkabilir, genellikle ağır hizmet motorları veya yüksek sıcaklık koşullarında kullanılır.
Orta TBN (6-9 mg KOH/g): Orta seviyede baz içeren yağlar, normal şartlarda çalışırken yeterlidir. Bu yağlar, günlük kullanımlarda ve genellikle hafif hizmet motorları için uygundur.
Düşük TBN (≤ 5 mg KOH/g): Yağda düşük miktarda baz bulunur ve bu tür yağlar daha az asidik bileşiği nötralize edebilir. Bu yağlar, genellikle daha kısa süreli kullanım için uygundur ve hızlı bir şekilde yenilenmesi gerekebilir.
TBN analizi, madeni yağların bakım ve performans değerlendirilmesi için kritik bir rol oynar. TBN değeri, özellikle motor yağları ve endüstriyel yağlar için önemli bir kalite göstergesidir. İşte TBN testinin en yaygın kullanıldığı alanlar:
Otomotiv Endüstrisi: Motor yağlarının uzun ömürlü olabilmesi için asidik bileşiklere karşı yeterli nötralizasyon kapasitesine sahip olması gerekir. Bu nedenle, otomotiv motorlarında kullanılan yağların TBN değeri düzenli olarak test edilir.
Endüstriyel Uygulamalar: Ağırsanayi makineleri, yüksek sıcaklıklar ve oksidasyon koşulları altında çalıştığından, bu makinelerde kullanılan yağların TBN değeri, makinelerin ömrünü ve verimliliğini artırır.
Denizcilik: Deniz motorları, aşırı oksidasyon ve asidik kirlenmeye karşı daha duyarlıdır. Bu nedenle, denizcilik endüstrisinde kullanılan yağların TBN seviyesi izlenir.
Petrol ve Gaz Sektörü: Yüksek sıcaklık ve yoğun çalışma koşullarında kullanılan yağların TBN seviyeleri, koruyucu özelliklerin etkinliği açısından izlenir.
Yağ Ömrü İzlemesi: TBN analizi, yağın ne kadar süreyle etkin şekilde kullanılabileceğini belirler. Yağın TBN seviyesi düşerse, bu, yağın değiştirilmesi gerektiğinin bir göstergesidir.
Motor Performansının İyileştirilmesi: Yağların asidik bileşenleri nötralize etme kapasitesinin izlenmesi, motor ve makinelerin verimli çalışmasını sağlar. Düşük TBN seviyesi, motorlarda aşınma ve korozyon riskini artırabilir.
Erken Müdahale: TBN seviyelerindeki düşüş, yağın oksidasyona uğramaya başladığının göstergesidir. Bu, erken müdahaleyle yağın değiştirilmesini ve motorun korunmasını sağlar.
Nano-lab Laboratuvarlar Grubu, Madeni Yağlarda TBN Analizi kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda Madeni Yağlarda Toplam Yağ Sayısı (TAN) Analizi konusunda da hizmet vermekteyiz.
Daha fazla bilgi için bize ulaşın.
Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.
En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.
