Perfloroalkil Kimyasalları (PFOS'lar): Sağlık ve Çevresel Etkiler
Perfluroalkil Kimyasalları (PFOS, PFOA, PFNA, PFHxS)
Perfluroalkil Kimyasalları (PFOS, PFOA, PFNA, PFHxS) Nelerdir?
Per- ve polifloroalkil maddeler (PFAS'lar), organik kimyadaki en güçlü karbon-flor bağları içeren, yaygın olarak kullanılan ve çevrede bulunan binlerce sentetik kimyasaldan oluşan büyük bir sınıftır. Güçlü karbon-flor bağları nedeniyle çevrede bozulmaya karşı direnç gösterirler. Çoğu PFAS kolay bir şekilde salınım kaynağından uzak mesafeleri kapsayan ortamlara taşınabilir.
En çok bilinen PFAS’lar Nelerdir?
- perflorooktansülfonat (PFOS)- perflorooktanoik asit (PFOA)- perflorononanoik asit (PFNA)- perfloroheksansülfonik asit (PFHxS)
Perfluroalkil Kimyasallarının (PFAS’lar) Çevre Kirliliğine Etkileri Nelerdir?
Yapılan çalışmalar PFAS’ların özellikle yeraltı sularını, yüzey sularını ve toprağı kirlettiğini göstermektedir. PFAS’Lar tarafından kirlenmiş alanların temizlenmesi teknik olarak zor ve maliyetli işlemlerdir. Salınımlar için önlemler alınmazsa çevrede, içme suyunda ve yiyeceklerde PFAS birikmeleri devam edecektir.
Perfluroalkil Kimyasalları (PFAS’lar) için Endişeler Nelerdir?
Tüm PFAS’lar çevrede kalıcı maddelerdir. Bilindiği üzere çevrede insan yapımı maddelerden daha uzun süre kalmaktadır. PFAS’lar çevreye salınmaya devam ettiği sürece insanlar da daha yüksek konsantrasyonlarda Perfluroalkil Kimyasallarına (PFAS’lar) maruz kalacaklardır. Bazı PFAS’lar için bilinenler şöyle sıralanabilir:
- Suda ve havada salınmaları ve hareketlilikleri, önlenmesi zor ve maliyetli olan çevre kirlenmesine neden olur.
- Üreme için toksiktir. Fetüs gelişimine zarar verebilir.
- İnsanlarda kansere neden olabilir.
- Endokrin (hormonal) sistemine müdahale edildiğinden şüphe edilmektedir.
Perfluroalkil Kimyasalları (PFAS’lar) Çevreye Salınım Kaynakları Nelerdir?
PFAS’lar, doğrudan ya da dolaylı olarak, PFAS kullanılan endüstriyel tesislerden, kozmetik, tekstil gibi tüketici ürünlerinden, gıda ile temas eden ürünlerden çevreye salınmaktadır. Gıdaların paketlere, pişirme kaplarına yapışmasını önlemek, giysi ve halı gibi ürünleri leke tutmaz yapmak ya da etkili yangın söndürme köpüğü üretmek için PFAS’lar kullanılmaktadır. PFAS’lar ile ilgili son olarak belirli gıda maddelerindeki maksimum perfloroalkil madde seviyelerine ilişkin (AB) 2022/2388 sayılı Komisyon Yönetmeliği yayınlandı. 1 Ocak 2023 itibariyle geçerli olacak yönetmelik’te “meyveler, sebzeler, nişastalı kökler ve yumrular, deniz yosunu, tahıllar, sert kabuklu yemişler, yağlı tohumlar, bebekler ve küçük çocuklar için yiyecekler, hayvansal gıdalar, alkolsüz içecekler, şarap ve bira” gibi gıdalarda PFAS’ların (PFOS, PFOA, PFNA, PFHxS) varlığının takip edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Nano-lab Laboratuvarlar Grubu, Perfluroalkil Kimyasalları (PFOS, PFOA, PFNA, PFHxS) Analizi kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda Dioksin Analizi konusunda da hizmet vermekteyiz.
Daha fazla bilgi için bize ulaşın.
Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.
En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.
