Suda Alkalinite Tayini: Yöntemler ve Alkalinite Ölçümünün Önemi

Su Numunelerinde Alkalinite Testi Yöntemleri Nelerdir?

Suda Alkalinite Nedir?

Alkalinite, suyun içindeki bikarbonat (HCO₃⁻), karbonat (CO₃²⁻) ve hidroksit (OH⁻) iyonlarının toplam konsantrasyonunu ifade eder. Bu iyonlar, suya tamponlama özelliği kazandırarak ani pH değişimlerine karşı direnç sağlar. Alkalinite değeri yüksek olan su, asidik bir çözelti eklense bile pH’ını sabit tutar. 

Su kaynaklarında alkalinite genellikle doğal kayaçların çözünmesi sonucu meydana gelir. Örneğin, kireçtaşı ve dolomit gibi karbonat içeren kayaçlar çözündüğünde suyun alkalinitesi artar. Yumuşak sular düşük alkaliniteye sahipken, kalsiyum bikarbonat bakımından zengin sular yüksek alkalinite gösterir.

Suda Alkalinite Tayini Neden Yapılır?

Alkalinite tayini, suyun kullanım amacına uygun olup olmadığını belirlemek ve pH dengesini koruma açısından büyük önem taşır. İşte alkalinite tayininin neden yapıldığını gösteren bazı önemli faktörler:

1. Su Kalitesinin Değerlendirilmesi: Alkalinite, içme suyu veya tarımsal sulama sularının kalitesini belirlemek için kullanılır. Düşük alkalinite, suyun asidik hale gelmesine ve metal yüzeylerde korozyona yol açabilir.
2. Endüstriyel Süreçlerde Koruma Sağlama: Yüksek alkalinite, endüstriyel tesislerde kullanılan kazan ve boru sistemlerinin kireçlenmesine neden olabilir. Bu nedenle suyun alkalinitesi, endüstriyel süreçlerin verimli çalışması için düzenli olarak izlenir.
   
3. Tarımsal Sulama Sularının Kontrolü: Alkalinitesi çok yüksek olan sular, toprağın pH dengesini bozarak bitki köklerinin besin alımını olumsuz etkileyebilir. Tarımda uygun alkalinite seviyesi, verimli üretim için önemlidir.
   
4. pH Dengesinin Korunması:Alkalinite, suyun tamponlama kapasitesini artırarak pH değişimlerine karşı direncini sağlar. İçme sularında dengeli bir pH seviyesi sağlamak için alkalinite düzenli olarak izlenmelidir.

Suda Alkalinite Tayini Yöntemleri Nelerdir?

Suda alkalinite tayini, genellikle titrasyon yöntemi kullanılarak yapılır. Titrasyon sırasında asit çözeltileri eklenerek, sudaki alkalinitenin nötralize edilmesi sağlanır ve harcanan asit miktarı ölçülür. İşte yaygın olarak kullanılan yöntemler:

• Titrasyon Yöntemi: Bu yöntemde su örneğine belirli bir asit (genellikle HCl) eklenir ve suyun pH’ı 4,5’e gelene kadar titrasyon yapılır. Elde edilen sonuçlarla sudaki toplam alkalinite hesaplanır. Fenolftalein alkalinitesi; Suyun karbonat içeriğini gösterir. Toplam alkalinite; Bikarbonat ve karbonat içeriğinin toplamını ifade eder.

• Otomatik Titrasyon Sistemleri: Daha hızlı ve hassas ölçümler için otomatik titrasyon cihazları kullanılır. Bu cihazlar, numuneye asit ekleyerek pH değişimini otomatik olarak kaydeder ve alkaliniteyi hesaplar.

• Spektrofotometrik Yöntemler: Bazı durumlarda alkalinite tayini, suyun içeriğindeki kimyasal maddeleri belirlemek için UV-visible spektrofotometre cihazları ile yapılabilir. Özellikle içeriğinde renkli bileşikler bulunan sular için bu yöntem tercih edilir.

• Elektrokimyasal Yöntemler: Elektrotlar kullanılarak yapılan bu yöntemle, sudaki karbonat ve bikarbonat iyonlarının konsantrasyonu pH değişikliklerine göre ölçülür. Özellikle çevrim içi izleme sistemlerinde tercih edilen bir yöntemdir.

Alkalinite testi, içme sularında, kullanım sularında, atık sularda, havuz suları gibi numunelerin kontrolü ve değerlendirilmesi için gerçekleştirilmektedir. Alkalinite analizleri, suların sertlik ve pH değerine karşı gösterdiği direncin belirlenmesi için gerçekleştirilmektedir. 

Bir su numunesinde alkalinite test sonucu yüksek çıkarsa, ortamda pH derecesinin düşmesine karşı direnç gözlenir. Bu durum karşısında pH değeri yüksek kalırsa sulara uygulanan dezenfeksiyon işlemleri yetersiz kalabilir. Bu durumların önüne geçilmesi için düzenli olarak su numunelerinin alkalinite analizi gerçekleştirilerek uygun bir dezenfeksiyon sistemi planlanabilir.

Suda Alkalinite Tayini ile İlgili Standartlar

• SM 2320 B: Titrasyonla Alkalinite
• TS 4182 EN ISO 9963-2 Su kalitesi - Alkalinite tayini - Bölüm:2 Karbonat alkalinitesinin tayini
• TS 5786 Yüzey aktif maddeler - Alkalinite tayini - Titrimetrik metot

Nano-lab Laboratuvarlar Grubu, Suda Alkalinite Tayini kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda Soğutma ve Proses Suları Analizleri konusunda da hizmet vermekteyiz.

Daha fazla bilgi için bize ulaşın.                                                                        

Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.

En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.