Çalışma Ortamında Toz Ölçümleri: İş Sağlığı ve Güvenliği İçin Temel Adımlar

Çalışma Ortamında Toz Ölçümleri... Yapılma Zorunluluğu, Şartları ve Yararları Nelerdir?

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), kanunlar, yönetmelikler ve tebliğler baz alınarak iş ortamında tüm çalışanların korunmasına yönelik uygulamalar olarak ifade edilebilir. Alınan önlemlerin amacı çalışanların iş ortamından kaynaklanacak sağlık sorunlarının ve mesleki risklerin önüne geçebilmektir.

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) kapsamında birçok ortam ölçümleri gerçekleştirilmektedir. Bu ölçümlerden biri de “Toz Ölçümleri”dir.

Toz Maruziyeti ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

Tozlar, genellikle hava yoluyla taşınan küçük parçacıklardır ve solunduğunda akciğerlerde birikerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Çalışanlar, uzun süreli ve yoğun toz maruziyetine maruz kaldıklarında, aşağıdaki sağlık sorunları ile karşılaşabilirler:

Sağlık Üzerindeki Olumsuz Etkiler:

1. Solunum Yolu Hastalıkları:

   • Toz partiküllerinin solunması, astım, bronşit, amfizem ve silikozis gibi akciğer hastalıklarına neden olabilir.
   • Özellikle endüstriyel alanlarda, inşaat, madencilik ve kimyasal sektörlerde çalışanlar bu riskle daha fazla karşı karşıyadır.

2. Akciğer Kanseri:

   • Silika, asbest veya bazı kimyasal tozlar, uzun süreli maruziyet sonucu akciğer kanserine yol açabilir.

3. Kronik Solunum Problemleri:

   • Toza maruz kalan çalışanlar, uzun vadede solunum güçlükleri, nefes darlığı ve akciğer fonksiyon kaybı yaşayabilir.

4. Alerjik Reaksiyonlar:

   • Bazı tozlar, alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Özellikle gıda sektöründe çalışanlar, un tozlarına maruz kaldıklarında alerjik reaksiyonlar gösterebilir.

 
300 mikronun altındaki katı tanecikler toz olarak adlandırılırlar. İşyerlerinde oluşabilecek tozun çalışanlar üzerinde olumsuz etkilerini önlemek amacıyla toz ölçümleri gerçekleştirilmektedir. Genel olarak; madenlerde, talaşlı üretim yerlerinde, mobilya imalathanelerinde, cam, seramik gibi alanlarda ve kesme, parlatma, zımparalama gibi işlemlerinin yapıldığı işyerlerinde toz ölçümlerinin yapılması gerekmektedir.

Bir kişinin tozlu ortamlarda çalışmasının zararları şu şekilde sıralanabilir. Öncelikle görüş alanı azalmakta, iş verimliliği düşmekte ve en önemlisi meslek hastalıklarına neden olmaktadır. Ortamda 0,5 – 5 mikron büyüklüğünde toz oluşumu ve solunması pnömokonyoz denilen rahatsızlığa neden olmaktadır.

Toz Ölçüm Yöntemleri

İş yerlerinde toz maruziyetinin ölçülmesi, çalışanların sağlığını korumak için önemli bir adımdır. Toz ölçümleri, çeşitli yöntemlerle yapılabilir.

Başlıca Toz Ölçüm Yöntemleri:

1. Toplam Toz Ölçümü (TSP - Total Suspended Particulates):

   • Toplam toz ölçümü, havadaki tüm askıda bulunan toz partiküllerinin miktarını ölçer.
   • Bu ölçüm, genellikle bir hava numunesi alıcı cihazı kullanılarak yapılır ve toplam askıda toz miktarını belirler.

2. Solunabilir Toz Ölçümü:

   • Solunabilir toz, akciğerlere girebilecek küçük partiküllerdir (genellikle 10 mikrometreden küçük). Bu tozların ölçülmesi, solunum yolu hastalıklarını önlemek için kritik önem taşır.
   • Solunabilir tozlar için özel filtreler ve numune alıcı cihazlar kullanılır.

3. Kişisel Toz İzleme (Personal Dust Monitoring):

   • Çalışanların maruz kaldığı toz miktarını ölçmek için kişisel izleme cihazları kullanılır.
   • Bu cihazlar, çalışanların giysilerine takılan ve gün boyu toz maruziyetini izleyen küçük, taşınabilir cihazlardır.

4. Frekans Analizi ve Boyut Dağılımı:

   • Havadaki toz partiküllerinin boyutlarını analiz etmek için özel cihazlar kullanılabilir.
   • Bu, farklı boyuttaki tozların solunum sağlığı üzerindeki etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde belirlemeye yardımcı olur.

5. Optik ve Elektronik Ölçüm Yöntemleri:

   • Optik yöntemler, tozun yoğunluğunu ölçmek için lazer ışınları kullanır.
   • Elektronik cihazlar ise toz miktarını, hava akışı ve partikül yoğunluğu üzerinden ölçer.

Nano-lab Laboratuvarlar Grubu, Çalışma Ortamında Toz Ölçümleri kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda İSG Gürültü Ölçümleri konusunda da hizmet vermekteyiz.

Daha fazla bilgi için bize ulaşın.                                                                                                                  
Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.
En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.