BLOG

Yağ Kalitesi ve Yağ Asitleri Kompozisyonu: Sağlıklı Yağların Önemi

Yağın Kalitesini Etkileyen Faktörler Nelerdir? Yağ Asitleri Kompozisyonu Ne İfade Eder?

Yağ Kalitesi ve Yağ Asitleri Kompozisyonu: Sağlıklı Yağların Önemi


Yağ Nedir? Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Yağ, bitkisel veya hayvansal kaynaklardan elde edilen, vücut için enerji kaynağı olan ve hücre yapısında önemli rol oynayan organik bir bileşiktir. Yağlar, karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur ve vücutta enerji depolamanın yanı sıra, hücre zarlarının yapısına katılır ve hormon üretiminde rol oynar. Yağlar, temel besin gruplarından biridir ve doymuş, doymamış yağ asitleri gibi farklı formlarda bulunur.

Yağların fiziksel ve kimyasal özellikleri, içerdikleri yağ asitlerinin oranları ve kompozisyonları ile belirlenmektedir. Yağ asitleri ise yapısında karboksil grubu bulunan düz bir hidrokarbon zinciridir. Yağ asitlerini birbirlerinden ayıran özellikleri; hidrokarbon zincirinde bulunan karbon sayısı, karbon atomları arasında çift bağ olup olmaması, bulunan çift bağların yeri ve sayılarıdır.

Yağ asitleri genelde doymuş ve doymamış yağ asitleri olarak ikiye ayrılmaktadırlar. Tek bir çift bağdan oluşan ve oda sıcaklığında katı olan yağlar doymuş yağ asitleridir. Birden çok çift bağ içeren yağ asitleri ise doymamış yağ asitleri olarak adlandırılırlar.

Yağın Kalitesini Etkileyen Faktörler

Yağın kalitesini etkileyen faktörler; besleme, teknoloji ve işleme değerleri, yağ asitlerinin yağdaki dağılımı ve pozisyonudur. Yağ asitlerinin kompozisyonu sabit değildir. Genellikle; morfolojik, fizyolojik, genetik etkenler yağ asitlerinin kompozisyonunu etkilemektedir.

Yağın kalitesi, tüketici sağlığı açısından önemli bir parametredir ve etkilendikleri faktörler:

  1. Ham Madde Kaynağı: Yağın elde edildiği bitkisel veya hayvansal kaynak, yağın kalitesinde büyük rol oynar. Örneğin, zeytinyağının kalitesi, zeytinin cinsi ve yetiştirme koşullarına bağlıdır.

  2. Depolama Şartları: Yüksek sıcaklık, ışık ve oksijen maruziyeti, yağların oksidasyon sürecini hızlandırarak bozulmalarına neden olabilir. Uygun depolama, yağın raf ömrünü ve kalitesini artırır.

  3. Rafine İşlemi: Yağların rafine edilmesi, safsızlıkların giderilmesini sağlar. Ancak aşırı rafinasyon, yağın besleyici değerini ve antioksidan içeriğini azaltabilir.

  4. Oksidasyon: Yağların oksijenle teması sonucu oluşan oksidasyon, yağın kalitesini düşürerek tat ve koku değişikliklerine yol açar. Antioksidanlar, oksidasyonu yavaşlatabilir.

  5. Serbest Yağ Asitleri: Yüksek serbest yağ asidi oranı, yağın bozulmaya başladığını ve kalite kaybı olduğunu gösterir. Serbest yağ asidi oranı, yağın tazeliği ve işlenme kalitesi hakkında bilgi verir.


Yağ Asitleri Kompozisyonu Ne İfade Eder?

Yağ asitleri kompozisyonu, bir yağın içerdiği doymuş, tekli doymamış ve çoklu doymamış yağ asitlerinin oranlarını ifade eder. Bu kompozisyon, yağın besleyici değeri, sağlık üzerindeki etkileri ve fiziksel özellikleri açısından önemlidir.

  • Doymuş Yağ Asitleri: Genellikle hayvansal kaynaklıdır ve oda sıcaklığında katı halde bulunur. Aşırı tüketimi, kalp hastalıkları riskini artırabilir.

  • Doymamış Yağ Asitleri: Bitkisel kaynaklı olup oda sıcaklığında sıvı halde bulunur. Tekli doymamış yağ asitleri (örneğin zeytinyağı) ve çoklu doymamış yağ asitleri (örneğin omega-3 yağ asitleri) kalp sağlığı için faydalıdır.

  • Trans Yağ Asitleri: Hidrojenize edilerek elde edilen bu yağlar, zararlı olup kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Yağların, yağ asidi kompozisyonları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından çıkarılan Türk Gıda Kodeksi Bitki Adı ile Anılan Yağlar Tebliğinde (Tebliğ No: 2012/29) ve Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı Ve Pirina Yağı Analiz Metotları Tebliği (Tebliğ No: 2014/53), yağ asitleri kompozisyonu, toplam yağ asitleri yüzdesi bazında verilmiştir.

Nano-lab Laboratuvarlar Grubu, Yağ Asitleri Kompozisyonunun Tayini kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda Zeytinyağları Analizleri konusunda da hizmet vermekteyiz.

Daha fazla bilgi için bize ulaşın.                                                                                                                          
Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.
En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.

6300