İşyerinde Zehirli Gaz ve Buhar Konsantrasyonları: Mevzuat, Ölçüm Yöntemleri ve Önlemler

İş Ortamında Bulunabilecek Zehirli Gaz veya Buhar Konsatrasyonları Nelerdir?

İşyerinde Zehirli Gaz veya Buhar Konsantrasyonları Nedir?

İş ortamlarında çeşitli işlemler sonucunda, hammadde, ara ya da mamül madde olarak ortaya çıkabilen maddeler, insan sağlığı açısından zararlı olmamalarına rağmen yüksek konsantrasyonlarda rahatsız edici olabilirler. Özellikle bu maddelerle kirlenmiş havaların uzun süreli olarak solunması ciddi hastalıklara ve ölümlere neden olabilir.

Kaynak ve kesme işlemlerinin yapıldığı çalışma ortamlarında zehirli gazlar, duman, metal buharı ve partiküller havaya karışabilir. Bu maddeler insan solunum yollarına ciddi zararlar vermektedir. Kaynak dumanlarında bulunabilen krom, nikel, arsenik, asbest (amyant), manganez, silisyum, berilyum, kadmiyum, azot oksitleri, karbon oksit klorürü (fosgen), akrolin, flüor (fluorin) bileşikleri, karbon monoksit, kobalt, bakır, kurşun, ozon, selenyum, çinko gibi maddeler zehirli ve zararlıdır.

İlgili Yönetmelik ve Mevzuatlar Nelerdir?

Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği alanında belirlenen maruziyet sınırları, “Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik” kapsamında düzenlenmiştir. İşverenler, çalışanların zararlı gazlara ve buharlara maruz kalma düzeylerini kontrol etmekle yükümlüdür. Mevzuatta maruziyet sınırları TWA (Zaman Ağırlıklı Ortalama) ve STEL (Kısa Süreli Maruz Kalma Sınırı) olarak belirlenmiştir.

Öne Çıkan Yönetmelikler ve Standartlar:

1. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
2. Kimyasal Maddelerle Çalışma Yönetmeliği
3. Mesleki Maruziyet Limitleri Tebliği
4. TS EN ISO 13137 - Kişisel Gaz Algılama Cihazları

İşyerinde Zehirli Gaz veya Buhar Konsantrasyonlarının Tayini Nasıl Yapılır?

Zehirli gazların tespiti ve ölçümü, işyerinin güvenliği için hayati önem taşır. Aşağıda ölçüm yöntemleri ve kullanılan cihazlar yer almaktadır:

1. Doğrudan Ölçüm Cihazları (Dedektörler): Taşınabilir gaz dedektörleriyle ortamdaki anlık konsantrasyonlar ölçülebilir. Örneğin, karbon monoksit veya H₂S gibi gazları algılayan sensörlü cihazlar kullanılır.
2. Gaz Tüp Kitleri ile Ölçüm: Özel tüplerden geçen havadaki gazların konsantrasyonu renk değişimiyle tespit edilir. Özellikle noktasal ölçümler için uygundur.
3. Laboratuvar Analizleri: Havadaki örnekler toplanarak laboratuvarda analiz edilir. Gaz kromatografisi veya spektrometre gibi tekniklerle detaylı analiz yapılır.
4. Kişisel Maruziyet Ölçüm Cihazları: Çalışanların gün boyunca maruz kaldıkları ortalama gaz miktarını ölçmek için kullanılan cihazlardır. TWA ve STEL ölçümleri için uygundur.

İş Ortamlarında Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliği’ne göre “İşveren, kimyasal maddelerle çalışmalarda, çalışanların bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı hallerde en aza indirmek ve çalışanların bu maddelerin tehlikelerinden korunması için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.”

Zehirli Gaz veya Buhar Konsatrasyonlarının Tayini akredite ve yetkili laboratuvarlarca, deneyimli çalışanlar tarafından uygun standart ve yöntemlerde gerçekleştirilmelidir.

Nano-lab Laboratuvarlar Grubu, İşyerinde Zehirli Gaz ve Buhar Konsantrasyonları Tayini kapsamında hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda Toz Ölçümü konusunda da hizmet vermekteyiz.

Daha fazla bilgi için bize ulaşın. 

Hizmetlerimiz ile ilgili güncel haberler ve paylaşımlar için bizi LinkedIn üzerinden takip edebilirsiniz.

En yeni blog yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram hesabımızı takip edin.